دانش و فن بومی و سنتی نقشه قالی «لچک ترنج ربعی سعدی» شهر مود

مسئول حوزه پژوهش اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی گفت: «از قالی های مطرح خراسان جنوبی، قالی مود و به طور اخص طرح موسوم به ربعی سعدی است. طراح آن مرحوم حسین دستجردی )معروف به سعدی) از طراحان پرتوان و قدیمی منطقه مود است.»

به گزارش میراث آریا و به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان جنوبی، سید احمد برآبادی افزود: «اين طرح، از طرح‌هاى اصيل و معروف دهستان مود بوده که از سال 1280 در منطقه گسترش یافت. این نقشه بسیار ظریف و پرکار بوده و نسبت به قالی‌های دستباف اصیل دارای تنوع رنگی 14 تا 23 رنگ است و در رنگ‌های زمینه کبود، لاكی و گل انار بافته و به بازار عرضه شده است.»

او ادامه داد: «نقشه سعدی یک نقشه قالی از نوع لچک ترنج ربعی است که نقشه آن بر اساس ترسیم ساقه و گل‌های ختایی بوده و از اسلیمی در آن استفاده نمی‌شود. گل‌های شاه عباسی و اناری در انواع مختلف آن به همراه گل‌های گرد )بزرگ، متوسط و کوچک) و سایر نمونه‌ها از جمله پنبه‌ای فضاهای مختلف متن را پر می‌کنند. بته جقه‌هایی که به دلیل فرم خمیده آنها و تزیینات کنگره‌ای محیطی به ماهی شباهت داشته و گاهی به دلیل فرم مشابه زبانه‌های آتش به شعله معروف بوده، در انتهای گردش همه ساقه‌های اصلی قرار می‌گیرند و از بارزترین ویژگی‌های این نقشه اصیل هستند.»

برآبادی اضافه کرد: «ترنج بزرگ خورشیدی در وسط آن همیشه به شکل دایره‌ای (مجمعه‌ای) بوده که به صورت معمول 16 یا 32 کله (کلاله) است که عموماً متناسب با سایز قالی طراحی می‌شود. نوع اصیل آن دارای زمینه لاکی (از رنگ قرمز دانه) و حدود 5 درصد از قالی‌هایی که بعداً با این نقشه اجرا شد دارای زمینه سورمه‌ای (کبود) هستند. اکثر نقشه‌های به جامانده از مرحوم سعدی بر روی پارچه‌هایی از جنس کرباس و به صورت قلم مرکب (مرکب مشکی محلول در آب) است.»

دانش و فن بومی و سنتی نقشه قالی لچک ترنج ربعی سعدی مود در تاریخ 29/11/98 در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس بشری به ثبت رسید.

انتهای پیام/

کد خبر 1398120833

برچسب‌ها